کاهش خطرات زلزله با تاکید بر عوامل اجتماعی رویکرد تاب آوری (نمونه موردی منطقه 22 تهران)

مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثرگذاری بر اجتماعات بشری تبدیل به یکی از دغدغه¬های اصلی برنامه¬ریزان و مدیران شهری در سال¬های اخیر شده¬اند، سهم کشور ما از این مخاطرات بیشتر متعلق به زلزله است.در زمان وقوع زلزله، ساعات و دقایق اولیه بعد از وقوع بسیار پراهمیت است، به همین منظور تقویت اجتماع ساکن در یک محیط نقشی تاثیرگذار در کاهش خطرات دارد و این مهم تنها از طریق آموزش، آمادگی و پذیرش شرایط پس از بحران، از سوی شهروندان به¬دست می¬آید. تاب¬آوری، به دلیل نوین و مکمل توسعه¬ی پایدار بودن و همچنین روشی مناسب در جهت کاهش خطرات حاصل از بحران¬ها و مخاطرات، به عنوان رویکرد پژوهش حاضر انتخاب شده¬است. هدف اصلی این پژوهش پس از معرفی تاب¬آوری و شناسایی ابعاد مختلف آن، و نیز معرفی شاخص¬های بعد اجتماعی این رویکرد، ارائه راهبردهای کاهش خطرات زلزله با تاکید بر عوامل اجتماعی رویکرد تاب آوری در منطقه 22 تهران بوده¬است. بدین منظور پس از انتخاب شاخص¬های اجتماعی تاثیرگذار بر تاب¬آوری منطقه 22، با استفاده از سرشماری آماری سال 90، مصاحبه با مسئولان ذیربط و توزیع پرسشنامه میان 96 نفر از ساکنان به بررسی وضعیت این شاخص¬ها در این منطقه پرداخته شده¬است. با توجه به تحلیل داده¬ها از طریق نرم¬افزار spss و نیز تحلیل محتوای مصاحبه¬های صورت گرفته، نتایج این پژوهش بیانگر وضعیت نسبتا مطلوب شاخص¬های سن، سطح آموزش، دلبستگی به مکان در سطح منطقه و وجود برنامه¬هایی برای بهبود وضعیت مشارکت، اطلاع¬رسانی مخاطرات، درک و دانش عمومی از خطر است با این وجود همچنان شاخص¬هایی نظیر نحوه نگرش ساکنان به مقوله خطر و وضعیت گروه¬های خاص به توجه بیشتری نیاز دارند. بر این اساس راهبردهایی برای تقویت وضعیت فعلی و تاب¬آور ساختن منطقه از لحاظ اجتماعی در برابر زلزله ارائه شده¬است.